Osmanlı Armasının Anlamı ve Tarihi

Önerilen Video ▼

Osmanlı Armasının Anlamı ve Tarihi

Osmanlı arşivlerinde yapılan araştırma sonucu, Osmanlı armasının yapılışı hakkında şu bilgilere rastlanılmıştır. Osmanlı ile Rusya arasındaki Kırım Savaşı sırasında, Fransızların Sultan Abdülmecid'e verdiği Legion nişanı, Osmanlı Devleti'yle yakın ilişkiler kurmaya çalışan İngiltere'yi harekete geçirir. İngiltere kraliçesi Victoria, Fransa'nın verdiği nişana karşılık Kasım 1856'da Dizbağı Nişanı'nı Osmanlı Sultanı'na sunar.

1346'da Kral III. Edvard tarafından ortaya çıkarılan dizbağı nişanı'nın geleneğinde şöyle bir uygulama vardır. Nişanı alan kişi yada hükümdarların armaları Londra'da, Windsor Sarayı'nda bulunan St. George Kilisesi'nin duvarında asılmaktadır. Ancak Osmanlı Devleti'nin bir arması bulunmamaktadır. Bunun üzerine kraliçe Victoria, Prens Charles Young ismindeki arma uzmanını Osmanlı için arma tasarlamak üzere görevlendirir.

(Windsor Sarayı'nın günümüzdeki hali)


İstanbul'a gelerek araştırmalarda bulunan Young'a, Etyen Pizani isminde bir tercüman yardımcı olur. İngiliz tasarımcı, padişahlık alameti olan saltanat kavuğunu, sorgucu, ay-yıldızlı sancağı ve tuğrayı ön plana çıkararak bir arma hazırlar. Bir yılda hazırlanarak İstanbul'a gönderilen arma çizimlerini Sultan Abdülmecid'de beğenir. Bu şekilde oluşan Osmanlı Devleti arması İngiltere'nin Saint George Kilisesi'ndeki yerini alır.

Osmanlı nişanının son hali, 17 Nisan 1882'de Sultan II. Abdülhamit tarafından yürürlüğe konmuştur. Devlet binalarına da yerleştirilen armalar zaman içinde küçük değişikliklere uğradığı için yapıldıkları zamana göre bazı farklılıklar gösterebilirler. Peki Osmanlı Arması'ndaki semboller ne anlama geliyor ?

Armadaki sembolleri ayrıntılı bir şekilde incelemek gerekirse;



1 | Tuğranın çevresini saran güneş motifi, impratorluğu aydınlatan padişahı simgeler.

2 | Padişahın tuğrası yer almaktadır. Tuğra, padişahların veya şehzadelerin isimlerini veya mahlaslarını içeren hat sanatı kullanılarak oluşturulan bir nevi imzadır. Padişahların değişmesiyle birlikte arma üzerindeki tuğra da değişir.

3 | Hilalin üzerinde, "Allah'ın tevfiklerine güvenen Osmanlı Devleti'nin meliki Abdulhamit Han, Allah'ın muvaffak kılması ve yardımına dayanır ve öylece hüküm sürer" yazmaktadır. Yani başarının Allah'tan olduğuna ve Sultan'ın onun izniyle hüküm sürdüğünü anlatmaktadır.

4 | Osmanlı sarığı bulunmaktadır. Osmanlı'nın kurucusu Osman Gazi ile birlikte Osmanlı tahtını temsil eder.

5 | Mızraklı süvari alaylarını temsil eder.

6 | Kalkanın çevresindeki 12 yıldız, 12 eyaleti temsil ederken, bu yıldızların ortasındaki güneş figürü ise Osmanlı Devleti'nin büyüklüğünü simgeler.

7 | Kırmızı zemin üzerinde beyaz ay ve yıldız, Osmanlı sancağını temsil eder ve aynı zamanda bağımsızlığın bir göstergesidir.

8 | Yeşil zemin üzerine 3 beyaz hilalden oluşan hilafet sancağını ve islamiyete bağlılığı anlatır.

9 | Bereket boynuzu, Osmanlı topraklarındaki bolluk ve bereketi simgeler.

10 | Çiçek figürü, Osmanlı'nın merhameti ve hoşgörüsüne vurgu yapar.

11 | Tek ve çift taraflı teberler yani baltalar vardır. Osmanlı ordularının kutsal silahını temsil eder.

12 | Toplu tabanca çizimi. Osmanlı ordusunda 1840 yılından beri kullanılmaktadır ve ordudaki modernleşmeyi sembolize eder.

13 | Asa ve şeşper; bilgi ve yönetimi, asalet ve üstünlüğü temsil eder.

14 | Terazi, devleti ve hükümdarın adaletinin bir simgesidir.

15 | Üstte Kur-an'ı Kerim, altta ise kanunname bulunur. Görüldüğü üzere terazi yani adalet, şeriata ve yazılı kanunlara dayandırılmıştır.

16 | Çapa sembolü Osmanlı donanmasını temsil eder.

17 | Meşale, yolumuzu aydınlatan meşale yani ülkümüzdür.

18 | Ok, yay, tirkeş ata silahı olarak; güç kuvvet ve mahareti simgeler.

19 | Top gülleleri, topçu ocaklarını temsil eder.

20 | Geleneksel Türk kılıcı vardır.

21 | Top simgesi, İstanbul'un fethinde kullanılan şahi topunu temsil eder.

22 | Kılıç resmi vardır ve bu kılıç, el siperlikli tören kılıcıdır.

23 | Mızrak, akıncılardan bu yana son dönem mızraklı süvari alaylarını sembolize eder.

24 | Şefkat nişanı, savaş zamanında büyük afetlerde, devlete, millete hizmet eden kadınlara verilirdi.

25 | Nişan-ı Âli İmtiyaz, devlete faydalı olmuş ilim adamlarına, idarecilere ve askerlere verilirdi.

26 | Üst düzey devlet adamlar ve askerlere verilen Nişan-ı İftihar.

27 | Savaşlarda üstün başarı gösteren askerlere verilen Mecidi Nişanı (Mecidiye Nişanı).

28 | Devlet hizmetinde üstün başarı sağlayanlara verilen Nişân-ı Osmânî.

Cumhuriyetin ilanıyla birlikte >Osmanlı arması 1057 numaralı, 28 Mayıs 1927 tarihli, 5 maddeden oluşan bir kanunla tüm resmi binalardan kaldırılmış, kabartmalarsa kazınmıştır.