Kara Delik Oluşturmanın Formülü: Schwarzschild Yarıçapı

Önerilen Video ▼

Kara Delik Oluşturmanın Formülü: Schwarzschild Yarıçapı

Schwarzschild yarıçapı, her türlü cisme uyarlanabilen özyapısal yarıçaptır. Herhangi bir cismin kütlesi bu yarıçapa kadar sıkıştırılabilirse, bilinen hiçbir kuvvet, o cismi uzay-zaman tekilliğine çökmesini engelleyemez. Kısacası; bir kütle, kendi Schwarzschild yarıçapından daha küçük bir alana sıkıştırılırsa, karadelik oluşur. Bu uygulama, teorik olarak tüm nesneler üzerine uygulanabilir. Yani masanızdan sandalyenize, giydiğiniz kıyafetlerden bilgisayarınıza kadar her türlü nesneden kara delik oluşturmak teoride mümkündür. Tabii ki bu nesneler, kendi Schwarzschild yarıçapına kadar sıkıştırılabilirse...

Nesneler Karadeliğe Dönüşmeden Önce Hangi Aşamalardan Geçiyor

Bir metreküpte nesneler kaç kg geliyor? Örnek vermek gerekirse; su 1000kg, Güneş'in çekirdeği yaklaşık 150.000 kg, atom çekirdeği ise 1 metre³'te yaklaşık 10¹⁷kg gelmektedir. Fakat nötron yıldızları, atom çekirdeğinden daha fazla yoğundur ve 1 metreküpte yaklaşık olarak 10¹⁸kg gelmektedir. Yani bu, nötron yıldızlarının atomdan daha da yoğun olduğu anlamına geliyor. Bu yıldızların adının nötron yıldızı olmasının sebebi de budur. Çünkü atom o kadar çok sıkışmıştır ki, geriye yalnızca atomun çekirdeğinde bulunan nötronlar kalmıştır.


Kara delikler ise bu durum çok daha yoğundur. Kara delikler, 1 metre³'te yaklaşık olarak 10³⁰kg gelmektedir. Bu astronomik bir değerdir. Bu ortamda madde o kadar fazla yoğunluğa ulaşmıştır ki, artık maddenin sıkışması geçilmiş, atomun sıkışması geçilmiş, geriye kalan nötronların sıkışması dahi geçilmiştir ve bir kara delik oluşmuştur. Bu yoğunluktan sonra maddeye ne olduğu hakkında teoriden başka bir bilgi bulunmamaktadır.

Bir Nesneyi Karadelik Yapmak İçin Ne Kadar Sıkıştırmak Gerekir?

Eğer Güneş'i bir karadeliğe dönüştürmek istersek yaklaşık olarak 3km boyutuna kadar sıkıştırmak gerekir.
Jüpiter'i karadelik yapmak için bir insan boyuna kadar sıkıştırmak gerekiyor.
Dünya'nın Schwarzschild Yarıçapı ise bir küp şekerden daha küçüktür. Dünyayı bir karadelik haline getirmek için 9mm'ye kadar sıkıştırmak lazım.
Bir otomobil için ise bu değer 10^-23metredir. Bu boyut, bir virüsten bile trilyonlarca kat küçük bir değerdir.

Bu hesaplamaları yapmak için bir formül gereklidir. Schwarzschild Yarıçapı formülü şu şekildedir: 2Gm/c²
Formüldeki ifadelerin tanımı: G = gravitasyon sabiti(yaklaşık 6,67x10^-11), m = cismin kütlesi, c = ışık hızı.



Not: Belli bir büyüklüğün altındakiler mikrokaradelik olarak isimlendiriliyor. Mikro kara delikler, bildiğimiz karadelikler gibi değillerdir, yukarıdaki otomobil örneği yalnızca oranın boyutunu belirlemek için kullanılmıştır.